Non lembro quen dixo que a novela é un anaco de vida; ou de tempo, que vén sendo o mesmo aínda que formulado de modo menos inquietante. O que parece obvio é que, cando un pon o foco sobre unha trama, acaba por seleccionar o que ha merecer tinta e papel e, ao tempo -pois quen escolle, desbota- o que vai quedar relegado no mellor dos casos a un sinxelo pretexto. Vale que xa ninguén lea sen pretextos(seica ler é dialogar cos libros que un leu) mais unha cousa é isto e outra chegar a saber que antes e despois dunha obra literaria, nas súas propias marxes, tamén hai literatura. A miña última novela, Olympia ring, 1934, pecha as súas páxinas nos primeiros días de decembro dese ano, logo do combate entre Freddie Miller e Josep Gironès co que Barcelona pretendía “recuperar” a normalidade tras a frustrada proclamación do Estat catalá. Aproveitando o 80 aniversario destes feitos, viaxo alá para falar do libro. E por Antoni Sastre, o neto do boxeador catalán, acabo sabendo que o desquite posterior na Monumental só durou 138 segundos, que o seu avó pasou a ser escolta de Companys cando deu volta a tortilla e que o púxil marchou a México no 39 para non volver máis nunca. Que endexamais volveu pelexar. Que houbo un impostor, un segundo Gironès. Que o acusaron de traballar nunha checa. Que tivo que saber del polo silencio dos demais; polas catro cartas que lle deu en escribir en vida. Si. Sempre hai literatura alén do punto e final. E nas marxes. En todas. Como para escribirmos un cento de novelas máis das que escribimos. Mil e unha.
